متافیزیک

پرانا

جلوه‌هايي از انرژي حياتي، پرانا
  انرژي حياتي، جنبة ناديدني هستي‌ است که جهان را شکل مي‌دهد و همه چيز را به جنبش درمي‌آورد. اين انرژي قابل ديدن و لمس کردن نيست، اما مانند هوايي که تنفس مي‌کنيم ما را دربرگرفته و موجب ايجاد توازن در روح، روان و جسم ما مي‌شود. انرژي حياتي به اشكال مختلف ظهور مي‌كند و همة جامدات و موجودات جهان فيزيك و پدپده‌هاي روحي و رواني را شامل مي‌گردد. هرچه انرژي حياتي متراكم‌تر شود، به ماده و جهان فيزيك نزديك‌تر است و هرچه رقيق‌تر باشد به تجليات روح.

 مذاهب، مکاتب، فرهنگ‌ها و نژادها همواره از وجود اين انرژي آگاه بوده و آن را به اسامي مختلفي ناميده‌اند. مسيحيان آن را «ايت» مي‌نامند كه در همه‌جا نافذ و سيال است و كاهنان پُلي‌زيري و هاوايي آن‌را «مانا» مي خوانند. نزد صوفيان اين نيرو به «بركت» شناخته مي‌شود.  از طرفي پژوهش‌گران روسي اين انرژي را به نام «پلاسماي حياتي» مي‌شناسند. همچنين «نوميا» به گفتة پاراسلوس، «انرژي حياتي و کيهاني» به گفتة برونلر، نام‌هايي ‌است كه به انرژي حياتي اطلاق شده است. همة اين اسامي اشاره به انرژي مادر و بنيادين هستي‌ دارند كه همه چيز را شكل داده و در همه چيز نفوذ مي‌كند. در شماره‌هاي پيش به انرژي ارگن به گفتة ويلهم رايش و نيروي اديك كشف رايشن باخ پرداختيم، در اين شماره نيز به‌ جلوه‌اي ديگر از انرژي حياتي، درالفباي باطني هندوها يعني «پرانا» مي‌پردازيم:

در مناطق مختلف، مطالب زيادي با تعابير و كلمات بومي و فرهنگ خاص محل، در مورد نيروي حياتي وجود دارد. تقريبا تمام روش‌هاي باطني، بسياري از روش‌هاي درماني، ورزش‌هاي رزمي، تانترا، به نوعي با نيروي حياتي در ارتباط مستقيم قرار دارند. در بعضي از اين روش‌ها از لفظ پرانا استفاده مي‌كنند، بعضي با تعابير ديگري اشاره به همان مفهوم دارند . تا مدت‌ها، مطالب زيادي در علوم تجربي در اين‌باره وجود نداشت و از ديد آنان، اين مبحث يك نظريه يا باور قديمي درنظر گرفته مي‌شد. اما بررسي‌ها و تحقيقات انديشمندان و متفكران و پيشرفت‌هايي كه در زمينه‌هاي مختلف از جمله فراروان‌شناسي به عمل آمد، ديدگاه آنان را نيز تغيير داد. اكنون شواهد و مدارك عملي زيادي در تأييد آن از طرف كساني كه زماني آن را نمي‌پذيرفتند، اقامه مي‌شود.

پرانا در اصل يك لغت سانسكريت است كه در الفباي باطني هندوها اشاره به گوهر حيات، نيروي حياتي و يا نيروي خلاقة درون دارد. روشن بينان، آن را به صورت ذراتي متحرك از جنس نور كه منشأ حركت و حيات و آگاهي در جهان مادي‌ست مشاهده و تعريف كرده‌اند. «پرانا، ماده را به حركت و جنبش در مي‌آورد. پرانا همان چيزي‌ست كه به‌عنوان نيروي جاذبه و يا به‌عنوان خاصيت آهن‌ربايي تظاهر مي‌يابد. پراناست كه به‌عنوان جريانات عصبي يا به‌عنوان نيروي تفكر و انديشه ظاهر مي‌شود. از ديد فلسفة يوگا، از تفكر و انديشه گرفته تا پست‌ترين اعمال، همگي صرفا تجلي پراناست

پرانا و کاربردهای آن: پرانا تمامی انرژی‌های ذهنی و جسمی را نمایان می‌سازد. با انجام فعالیت‌های گوناگون، پرانا از بین رفته و مجدداً از طریق هوا و غذا، جذب می‌گردد. انجام مرتب تمرینات تنفسی، افزایش پرانا را در بدن باعث شده و شخص را قادر می‌سازد با انجام تکنیک‌های نسبت به انتقال آن به افراد دیگر برای شفادهی بیماران اقدام نماید. جذب ماده حیات یا همان پرانا تنها از طریق آگاهی بر روی تنفس امکان‌پذیر است.

رابطه پرانا با تمرکز: هر چقدر پرانا را از طریق تمرینات تنفسی بیشتر جذب کنیم تمرکز و بودن در لحظه بیشتر شده، و در نهایت منجر به افزایش تمرکز فکر می‌گردد.
جذب پرانا در بدن از طریق ”نادی‌ها“ یا کانال‌های عبور انرژی انجام می‌گیرد، ۳ کانال اصلی عبور پرانا در بدن وجود دارد که عبارتند از: ”پینگالا یا خورشید“، ”آیدا یا ماه“ و ”سوشومنا یا کانال اصلی“.
انرژی‌های گرم از سمت راست بدن و از طریق کانال ”پینگالا“ جریان پیدا می‌کند، انرژی‌های سرد بدن از سمت چپ و از طریق کانال آیدا به‌حرکت در می‌آید در انتهای ستون‌فقرات نیرو یا انرژی عظیمی به نام کندالینی شاکتی وجود دارد که آن‌را به‌صورت مار خفته‌ای تشبیه کرده‌اند. این انرژی از طریق کانال سوشومنا که در امتداد ستون‌فقرات قرار دارد به‌تدریج به حرکت درآمده و از ۷ چاکرا که از انتهای ستون‌فقرات شروع و به تاج سر ختم می‌شود عبور کرده و فرد را به فرا آگاهی می‌رساند.
نکته: برای بیدار کردن این نیروی عظیم معنوی که به سال‌ها تمرین نیاز دارد تنها یک راه وجود دارد و آنهم انجام تمرینات مرتب یوگا، مدیتیشن و پیروی از رژیم‌غذائی مناسب می‌باشد.

 پراناهای اصلی بدن:

 ۵ پرانای اصلی در بدن وجود دارد که عبارتند از: پرانا، آپانا، سامانا، یودانا و ویانا هر یک از پراناهای مذکور وظیفه سالم نگهداشتن بخشی از اندام‌های بدن را به‌عهده دارند.
 پرانا در تمامی اتفاقات پیدا و پنهان و تمامی کارکردهای بدن اعم از خوردن، خوابیدن، فکرکردن، احساس کردن، تصمیم گرفتن و اراده کردن، نقش اساسی دارد.

جذب و ذخيرة نيروي حياتي پرانا

پرانا را مي‌توان جذب و ذخيره كرد. ذخيرة پرانا مانند پس‌انداز كردن آن است. بعضي عوامل موجب جذب بيشتر پرانا و بعضي عوامل موجب دفع آن مي‌شود. ذخيرة پرانا خود موجب افزايش آن مي‌شود. هنگامي كه مقدار پرانا در كسي افزايش يابد، تأثير مستقيمي بر روحيات و افكار و اعمال شخص مي‌گذارد و شخص، توانمندي‌هاي خارق‌العاده‌اي از جنس قدرت‌هاي فيزيكي و متافيزيكي از خود بروز مي‌دهد.

افزايش نيروي حياتي، تأثيرات ملموسي دارد كه به صورت مستقيم يا غير مستقيم قابل مشاهده است. حوزة اين تغييرات بسيار است و بيان تمام موارد آن مقدور نيست، اما براي نمونه و در حد اشاره چند مورد بيان مي‌شود. به نسبت افزايش نيروي حياتي، توان شخص نيز افزايش مي‌يابد و شخص نهايتاً تبديل به انساني كامل مي‌شود. هنگامي كه اين نيرو باز هم افزايش يابد، شخص به موجودي افسانه‌اي تبديل و قابليت‌هاي كيهاني و الهي از او صادر مي‌گردد.

بعضي به‌طور طبيعي جاذب پرانا هستند و ذخيرة زيادي از آن را دارند. بعضي نيز دافع پرانا هستند و ذخيرة كمي از آن دارند. بعضي اعمال نيز موجب افزايش و حفظ پرانا و بعضي اعمال موجب كاهش آن مي‌شود. تمريناتي نيز براي افزايش و ذخيرة پرانا وجود دارد.

ذخيرة انرژي پرانا نيازهاي حياتي شخص را كاهش مي‌دهد. براي مثال، از نياز شخص به آب و خوراك و خواب كاسته مي‌شود. گزارش‌هايي از كساني كه قادر به ذخيره و افزايش ميزان پرانا در خود بوده‌اند، ثبت شده است كه براي مدت‌هاي طولاني بدون هوا و يا آب و غذا و خواب زندگي كرده‌اند.

پرانا را نه تنها از طريق تنفس، بلكه از طرق مختلفي از جمله آب يا غذا يا غيره مي‌توان جذب كرد. گاه نيز مي‌توان آن را مستقيماً از كيهان، كائنات يا آسمان به دست آورد. انجام اعمال هم‌سوي با ارادة الهي نيز موجب مي‌شود كه قدرت جذب شخص بالا برود. انسان و موجودات زنده داراي حداقلي از اين نيرو براي زنده ماندن هستند. وقتي اين نيرو افزايش مي‌يابد، توانمندي‌هاي شخص نيز افزايش مي‌يابد.

به طور طبيعي كساني كه اين نيرو را در خود ذخيره كنند، يا سطح آن را افزايش دهند، از سلامت بسيار خوبي برخوردار مي‌شوند. با توجه به اين كه نيروي حياتي ارتباط مستقيمي با غدد مختلف بدن دارد، ارتباط اين دو مستقيم است. با كاهش يكي، آن ديگري هم كاهش مي‌يابد و با افزايش آن، ديگري نيز افزايش خواهد يافت. اين نيرو كه پالايش نيز مي‌يابد، موجب تأمين سلامت و افزايش طول عمر شخص خواهد شد

تعریف کلی پرانا

سوامي شيواناندا بنيان گذار مؤسسه ديو اينلايف واقع در دامنه هيماليا در كتابي تحت عنوان ((كنداليني يوگا )) پرانا را چنين توصيف كرده است .

پرانا ماحصل كلي نيروهائي است كه در جهان متجلي هستند پرانا نيروي حياتي است و تنفس تجلي ظاهري پرانا است . با اجراي روشهاي درست كنترل تنفس مي توان اين ماده لطيف را در درون كنترل و جذب كرد .

كنترل پرانا كنترل فكر است در واقع فكر بدون پرانا نمي تواند عمل كند . پرانا ماحصل انرژياي نهفته ايست كه در جهان و انسان وجود دارد گرما-روشنائي –الكتريسته و مغناطيس همه تجليات پرانا هستند .

قرارگاه پرانا قلب انسان است پرانا نيروي واحدي است كه وظايف بسياري را انجام مي دهد از اينرو متناسب با وظايفي كه انجام مي دهد نامهاي مختلفي دارد كه عبارتند از : پرانا- آيانا – سامانا- اودانا-ويانا .

هدايت پرانا به وسيله فكر و تحت كنترل اراده نيروي حياتي مجددي است كه مي توان آنرا هشيارانه براي پيشرفت خود يا شغاداون بسياري از بيماريهاي غير قابل علاج و يا براي مقاصد مفيد ديگر به كاربرد .

اگر شما به طريقه كنترل يك موج كوچك پرانا طي اعمال فكري پي بيد  آنوقت راز انقياد پرانا ي عالمگير بر شما آشكار خواخد شد .

پيرو يوگا يعني كسي كه آگاه بر دانش اين راز است از هيچ نيروئي بيم ندارد زيرا او بر كليه تجليات نيرئي هاي عالم تسلط يافته است ..

پرانا ماحصل کلی نیروهائی است که در جهان متجلی هستند پرانا نیروی حیاتی است و تنفس تجلی ظاهری پرانا است . با اجرای روشهای درست کنترل تنفس می توان این ماده لطیف را در درون کنترل و جذب کرد .

کنترل پرانا کنترل فکر است در واقع فکر بدون پرانا نمی تواند عمل کند . پرانا ماحصل انرژی نهفته ایست که در جهان و انسان وجود دارد گرما، روشنائی ،الکتریسته و مغناطیس همه تجلیات پرانا هستند . قرارگاه پرانا قلب انسان است پرانا نیروی واحدی است که وظایف بسیاری را انجام می دهد از اینرو متناسب با وظایفی که انجام می دهد نامهای مختلفی دارد که عبارتند از : پرانا، آیانا ، سامانا، اودانا، ویانا . هدایت پرانا به وسیله فکر و تحت کنترل اراده است . نیروی حیاتی مجددی است که می‌توان آنرا هشیارانه برای پیشرفت خود یا شفای بسیاری از بیماریهای غیرقابل علاج ویا برای مقاصد مفید دیگر به کاربرد .اگر شما به طریقه کنترل یک موج کوچک پرانا طی اعمال فکری پی ببرید  آنوقت راز پرانا‌ی عالمگیر بر شما آشکار خواخد شد . پیرو یوگا یعنی کسی که آگاه بر دانش این راز است از هیچ نیروئی بیم ندارد زیرا او بر کلیه تجلیات نیرئی‌های عالم تسلط یافته است .ما نباید خود را به‌ ادراک‌ ماورای‌ حواس‌ مدیتیشن‌، تله‌پاتی‌، پیشگویی‌ و احساسات‌ مافوق‌ بشری‌ محدود کنیم‌  .ورای‌ دیدن‌ یا لمس‌ کردن‌ و یا شنیدن‌، فهم‌ ماورایی‌ حواس‌ جسم‌ است‌. اشیاء انعکاسی‌ از ماده‌ هستند که‌ به‌ صورت‌ جرمی‌ از اتمهای‌ مرتعش‌ و پیوند خورده‌ به‌ یکدیگر در اتر تلاقی‌ می‌شود. اما آنچه‌ در ذهن‌ مجسم‌ می‌شود باید حیات‌ و زندگی‌ پیدا کند. قدرت‌ خلاقه‌ شما باید فعال‌ شود تا جایی‌ که‌ به‌ شرایط‌ لازم‌ دور و بر شما قدرت‌ جذب‌ بدهد و بتواند منابع‌ و شرایط‌ لازم‌ را برای‌ تحقق‌ خواسته‌ها جذب‌ کنند. با این‌ شرایط‌ نیز باید آنچه‌ برای‌ خودتان‌ تصور می‌کنید باور داشته‌ باشید. مهم‌ همین‌ است‌ که‌: آنچه‌ برای‌ خودتان‌ تصور می‌کنید، باور داشته‌ باشید. موفقیت‌ حاصل‌ اعتماد است‌.

در اینجا باید گفت‌: ذکرگفتن‌، تعمق‌ یا مدیتیشن‌ یا مدی‌تراپی‌ یا یوگا با روش تنفس پرانایی باعث‌ می‌شود دردرون‌ ما منبع‌ قدرتمندی‌ ایجاد شود و بطور عمیق‌ ضمیر درونی‌ را باور می‌کنیم . اما متاسفانه‌ مدیتیشن‌ و حالات‌ ذکر پیامدهای‌ دراماتیک‌ و گاهی‌ ترسناک‌ را در دوره‌ کوتاهی‌ از زمان‌ نیز دارد. همانطور که‌ گفته‌ شد اگر آگاهی‌ و دانش‌ خود را بالا برده‌ و از استاد کمک‌ بگیریم‌، می‌توانیم‌ به‌ خوبی‌ تشخیص‌ دهیم‌ و دیگر به اوهامات‌  و خرافات‌  دچارنشویم‌.

تنفس پراناياما

اهميت تنفس صحيح در مكتب يوگا بقدري است كه مي توان آنرا يكي از اركان مهم اين مكتب به حساب آورد .

تنفس در يوگا با نفس كشيدن معمولي كه موجب ادامه حيات و سوخت و ساز بدن است كلي تفاوت دارد .

در تنفس معمولي و روز مره اكسيژن را كه مورد نياز بدن است جذب مي كنيم و بدنوسيله خون را تصفيه و مواد زائد را مي سوزانيم اما اكثر همين تنفس دائمي را كه موجب ادامه حيات است به درستي انجام نمي دهيم و نياز كلي بدن را بطور شايسته برطرف نمي كنيم هنگام فرو بردن هوا كه بايد ريه ها كاملا از هوا پر شود تا اكسيژن كافي به بدن برسد عمل دم سريع و ناقص انجام مي گيرد و بيش از نيمي از گنجايش ريه ها پر نمي شود نتيجه اش بسياري از نارسائيها و عوارضي است كه مبتلا هستيم اما علت آنرا نمدانيم سرگيجه ها- سردرد ها –خستگي هاي بي دليل نشانه اي از كمبود نيروي حياتي بدن است .

علاوه بر اين در مكتب يوگا عقيده بر اين است كه غير از اكسيژن ماده حياتي ديگري در كائنات وجود دارد كه آنرا ((پرانا)) مي نامند .

پرانا همانند اشعه خورشيد طلائي رنگ و گرم است و بوسيله كاربرد روشهاي پراناياما جذب بدن مي شود و نيروي حياتي از دست رفته سلولهاي بدن و سيستم عصبي را تامين كرده موحب تازگي و طراوت سلولها و رفع نارسائيهائي مي شود كه در اثر خستگي و كمبود نيروي حياتي عارض شود است .

چون از لحاظ علمي دليلي بر وجود پرانا در هوا نيست ممكن است خواننده وجود پرانا را تصويري بيش نداند اما اگر در مدتي طبق دستورات اين كتاب تمرينات تنفسي (( ساواساعالي )) را انجام دهيد وجود پرانا را اعمال احساس خواهيد كرد و به اين نكته بيشتر اهميت خواهيد داد كه علم به بيش از قطره اي از درياي مجهولات دست نيافته است .

برای اجرا كردن شفای پرانیك ابتدایی هفت تكنیك اصلی دنبال می شود :

1- احساس كردن دستها

2- اسكن كردن دقیق هاله درونی بیمار

3- جارو كردن ( پاكسازی ) عمومی و موضعی

4-  بالا بردن قابلیت پذیرش بیمار

5- دادن انرژی پرانا : تكنیك چاكراهای دست     الف ) به درون كشیدن پرانا            ب) بیرون دادن پرانا

6- تثبت پرانای انتقال یافته : این كار با سه بار تجسم و گفتن رنگ " آبی روشن " به این صورت : آبی روشن – آبی روشن – آبی روشن سه بار تثبیت كردن انرژی انتقال یافته با سه بار گفتن این كلمه : ثابت – ثابت – ثابت

7- رها كردن ( قطع كردن ) سطح انرژی پرانای انتقال یافته بین بیمار و شفاگر ( بوسیله حركت اوریب دست از بالا به پایین و در چند مرتبه ) اصطلاحا " كات كردن ".

همه تكنیكهای این فصل مورد آزمایش قرار گرفته اند . اغلب شما می توانید با دنبال كردن صحیح دستور ها  و فقط در چند جلسه نتایج مثبتی بدست آورید . مهم آنست كه ذهن باز و پشتكار داشته باشید .آنچه می خوانید بلافاصله انجام دهید و هر یك را حداقل چهار جلسه تمرین كنید .


نكته مهم :
برای هر كاری در انرژی درمانی نیاز به تمركز ذهن است. این كار برخلاف ظاهر سختش . بسیار ساده است. فقط كافی است فقط یك لحظه جسم یا موضوع یا هر چیزی كه می خواهید بر روی آن تمركز كنید در ذهنتان بیاورید و بعد به ادامه كارهایتان بپردازید و اطمینان داشته باشید كه حتی سرو صدای زیاد هم نمی تواند شما را از حالت تمركز بیرون بیاورد .مگر زمانی كه خودتان قصد قطع تمركز را داشته باشید.


پراناياما (علم تنفس)

پراناياما فرايند تنفس يوگايي يا تنفس علمي است.

پرانا :به معني تنفس , تعرق , زندگي ,انرژي حيات , باد ,انرژي يا نيرو است .

ياما:به معني مدت زمان , تداوم , گسترش يا مهار نمودن است.بنابراين پراناياما معني گسترش و كش دادن تنفس همراه با كنترل كردن آن را مي دهد.

هر تنفس شامل سه جز مي باشد:

1- دم يا استنشاق كه پر كردن معني مي دهد.(پوراكا)

2- حفظ كردن يا نگه داشتن تنفس به حالتي كه هواي بلعيده شده در داخل شش ها باقي مي ماند.

3- بازدم يا بيرون فرستادن هواي درون ريه ها كه رچاكا (تخليه ) مي نامند.

ناظر بودن بر روند عادي تنفس  به مدت دو دقيقه بدنتان را ريلكس كنيد بدين صورت كه به پاهايتان فكر كنيد كه در راحتي و وانهادگي كامل قرار گرفته اند و همچنين بعد از آن به ترتيب به عضلات دست ,گردن وشانه , پوست سر و صورت , شكم و ستون فقرات را در آرامش كامل به ترتيبي كه گفته شد قرار دهيد.بعد از آن 15 دقيقه بر روند دم و باز دم خود به صورت آگا هانه ناظر شويد و روند تنفس را بطور عادي دنبال كنيدو بعد 5 دقيقه در جايي كه قرار گرفته ايد استراحت كنيدو از اين استراحت لذت ببريد و بعد آرام تمرينتان را خاتمه دهيد.

هيچ گاه بعد از تمرين يا بعد از خواب به يكباره بلند نشويد همشه در جايي كه هستيد جند دقيقه بمانيد و بعد برخيزيد.


تنفس

تنفس نقش اساسي در حالات و روحيات ما دارد و پل ارتباطي روح و جسم ما است و اگر ما بتوانيم بر تنفس خود تسلط داشته باشيم به قدرت هاي روحي زيادي مي توانيم دست پيدا كنيم.